هشدار سخنگوی مجمع تشخیص نسبت به معضل سقوط در چاله جمعیتی

به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام، محسن دهنوی سخنگوی مجمع در این برنامه تلویزیونی با بیان اینکه در هفته‌های اخیر دستور کار هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، ارزیابی سیاست های کلی جمعیت است، اظهار داشت: در دهه ۶۰ نرخ باروری کل کشور نزدیک به ۶ درصد بوده است یعنی هر خانم در بازه سنی ۱۵ تا ۴۹ سال در سنین باروری به طور متوسط ۶ فرزند به دنیا می آورده است.

وی ادامه داد: نرخ باروری و جانشینی جمعیت در سال ۱۳۹۳ به ۱.۷۵ رسید که زنگ خطر و هشدار بود زیرا نرخ جانشینی جمعیت حداقل ۲.۱ است ، در همین راستا سیاست های کلی جمعیت ابلاغ شد.

سخنگوی مجمع تشخیص با اشاره به جزئیات گزارش هیات عالی نظارت در این خصوص گفت: در سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نرخ رشد جمعیت به نرخ ثابت ۱.۵۴ رسیده بود اما در سال ۱۴۰۳ متاسفانه به ۱.۴۴ درصد کاهش یافت.

دهنوی با تاکید بر اینکه در کاهش جمعیت از مرز هشدار عبور کرده و وارد چاله جمعیتی شدیم که به این سادگی نمی توان از آن خارج شد، تصریح کرد: باید زنگ هشدار را جدی به صدا در آورد زیرا مشکل جمعیت را یک روزه نمی توان حل کرد.

وی افزود: در سال ۱۳۹۳ که سیاست های کلی جمعیت ابلاغ شد نرخ تولد حدود یک میلیون و ۴۷۱ هزار نفر بود که امسال به ۹۷۰ هزار نفر رسیده است؛ در واقع برای اولین بار در چند دهه اخیر نرخ موالید به زیر یک میلیون نفر رسیده است.

سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه در همه شاخص ها به جز امید به زندگی اوضاع ما بعد از ابلاغ سیاست های کلی جمعیت بهتر نشده است ، گفت: زنگ هشدار کاهش جمعیت به موقع به صدا در آمد ، سیاست گذاری شد اما اقدامات نتیجه بخش نبوده است.

سخنگوی مجمع با بیان اینکه حدود ۱۲.۶ از جمعیت کشور بالای ۶۵ سال هستند و هر سال به این نرخ افزایش می یابد، گفت: امید به زندگی از دستاورد های کشور است با بهبود شاخص های زندگی نرخ امید به زندگی نیز رشد کرده است.

وی ادامه داد: نرخ ازدواج از ۶.۱ به ۵.۶ رسیده فلذا تعداد ازدواج از ۸۰۰ هزار به ۴۷۰ هزار کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه استانهایی که کمترین و بیشترین نرخ باروری را داشتند در گزارش هیات نظارت بررسی شدند، گفت: بر این اساس استان گیلان کمترین نرخ باروری یعنی حدود ۸۰ درصد داشته به عبارت دیگر چون جمعیت استان گیلان کاهشی است در سال های دورتر کسی را در کشور پیدا نخواهیم کرد که به زبان گیلکی صحبت کند.

وی ادامه داد: استانهایی که کمترین نرخ باروری را دارند عبارتند از؛ استان البرز ۹۱ صدم درصد، مازندران ۹۵ صدم درصد ، استان مرکزی ۱.۰۴ و استان تهران ۱.۰۳ .

سخنگوی مجمع افزود: استان های که بیشترین نرخ باروری را دارند عبارتند از ؛ استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خوزستان و هرمزگان.

دهنوی با بررسی این آمار گفت: بر این اساس استان های که در شاخص های توسعه یافتگی محرومند نرخ باروری بالاتری دارند و استانهایی که نرخ توسعه یافتگی بالاتری دارند، نرخ باروری پایین تری دارند.

وی اصلی ترین مسئله مانع فرزند آوری را باورهای فکری و سبک زندگی دانست و گفت: بر خلاف تصور عمومی که مسئله اقتصادی و معیشتی را اصلی ترین مسئله می داند اما مسئله اصلی فرهنگی است.

وی با اشاره به تدوین سیاست های کلی جمعیت و قانون جوانی جمعیت ادامه داد: در کشور ما همیشه در سیاست نویسی موفق هستیم، در وضع قوانین هم موفق هستیم، مشکل در اجرای درست قوانین است.

وی با تاکید بر فرهنگ‌سازی درست برای رشد جمعیت گفت: در دهه ۶۰ شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» ملکه ذهن همه شده بود. آیا در چند سال اخیر توانستیم یک شعار محوری و انگیزشی برای فرزند آوری ایجاد کنیم که به باور عمومی برای فرزندآوری تبدیل شود؟

وی ادامه داد: موضوع جمعیت یک امر فردی و خانوادگی است اما این موضوع را به یک امر حاکمیتی تبدیل کردیم.

دهنوی با تاکید بر اینکه قانون جوانی جمعیت به درستی تدوین شد اما وعده هایی که به مردم دادیم اجرایی نشد، گفت: ما به مردم قول دادیم که برای فرزند سوم و چهارم تسهیلات می دهیم این وعده ها اجرایی نشده است.

وی همچنین خاطر نشان کرد: این موضوع فرهنگی،معیشتی اقتصادی و اجتماعی و در آخر بهداشتی و درمانی است. اما امروز ما موضوع فرزند آوری را از وزارت بهداشت پیگیری می کنیم.

سخنگوی مجمع با تاکید بر اینکه ایجاد ستاد ملی جمعیت به ریاست رییس جمهور اقدام مهمی بود، اظهار داشت: دبیری این ستاد را خانم دکتر وحید دستجردی برعهده دارد.

وی ادامه داد: امروز خانم های شاغل وقتی می‌خواهند به فرزند آوری فکر کنند با ده ها مانع مواجه هستند، تعداد زیادی از دستگاه ها برای مرخصی زایمان خانم ها مخالفت می کنند، چطور می توانیم از خانمی که معیشتش به شغلش وابسته است، بخواهیم که اقدام به فرزند آوری کند.

وی با بیان اینکه ما در حوزه جمعیت مانع بزرگ دیگری داریم که در تخصیص مشوق های مالی است، گفت: دولت اعلام می کند که در بودجه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای فرزندآوری تخصیص یافته که در قالب حق عائله مندی پرداخت می شود، این همان چیزی است که دولت برای افزایش حقوق باید پرداخت کند، اما فاکتورش کرده به نام حمایت از افزایش جمعیت.

وی با بیان اینکه امروز امر فرزندآوری و افزایش جمعیت موضوعی نیست که تنها به یک نهاد بخشی سپرده شود، خاطر نشان کرد: این موضوع فرهنگی،معیشتی اقتصادی و اجتماعی و در آخر بهداشتی و درمانی است. اما امروز ما موضوع فرزندآوری را بیشتر از منظر بهداشتی و درمانی پیگیری می‌کنیم.

سخنگوی مجمع با تاکید بر اینکه ایجاد ستاد ملی جمعیت به ریاست رییس جمهور اقدام مهمی بود، اظهار داشت:  دبیری این ستاد را خانم دکتر وحید دستجردی برعهده دارد، البته محوریت اقدامات جمعیت و فرزندآوری باید به ستاد جمعیت سپرده شود و سایر دستگاه‌ها باید نقش کمک کننده داشته باشند.

وی ادامه داد: امروز خانم‌های شاغل وقتی می‌خواهند به فرزندآوری فکر کنند با ده‌ها مانع مواجه هستند، تعداد زیادی از دستگاه‌ها برای مرخصی زایمان خانم‌ها مخالفت می‌کنند، چطور می‌توانیم از خانمی که معیشتش به شغلش وابسته است، بخواهیم که اقدام به فرزندآوری کند.

وی با بیان اینکه ما در حوزه جمعیت مانع بزرگ دیگری داریم که در تخصیص مشوق‌های مالی است، گفت: دولت اعلام می‌کند که در بودجه ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای فرزندآوری تخصیص یافته اما به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بخش قابل توجهی از آن در قالب حق عائله مندی پرداخت می‌شود، این همان چیزی است که دولت برای افزایش حقوق باید پرداخت کند، اما فاکتورش کرده به نام حمایت از افزایش جمعیت.

وی ادامه داد: به مردم قول دادیم که با تولد فرزندان خودرو به خانواده‌ها داده خواهد شد ، این وعده‌ها اجرا نشده است.

دهنوی با تاکید براینکه مسئله جمعیت باید اولویت اول کشور باشد، گفت: جمعیت جوان یعنی نیروی کار، پویایی، تولید و اشتغال، همه اقتصاد‌های رو به رشد دنیا جمعیت بالا و رو به رشدی دارند.

سخنگوی مجمع تاکید کرد: باید رییس جمهور همه دستگاه‌ها را در اجرای این سیاست‌ها مخاطب قرار داده و پیگیری کند ، آقای دکتر پزشکیان اهتمام خوبی به این موضوع دارد. اما نیاز است اقدامات بیشتری صورت بگیرد.

وی با اشاره به اینکه دولت باید برنامه جامع برای جمعیت به مجمع ارائه کند، اظهار داشت: پیش نویس این برنامه در دولت شهید رئیسی تدوین شد و چند باری بین دولت و مجمع رفت و آمد داشت، از دولت چهاردهم انتظار داریم، برنامه جامعی که همه جوانب و الزامات افزایش جمعیت را در نظر دارد به تصویب هیأت دولت رسانده و به مجمع ارائه کند.

دهنوی با انتقاد از اینکه برای حل مشکل جمعیت یک نسخه کلی برای همه کشور تجویز می‌شود، گفت:  این در حالی است که هر استان مسئله خود را دارد، در یکی از استان‌ها نرخ طلاق بالاتر از متوسط کشور است و در استان دیگر مسئله اصلی فاصله ازدواج تا اولین بچه است.

وی با طرح این سوال که صدا و سیما و دستگاه‌های فرهنگی چقدر توانسته اند الگوی یک خانواده شاد و موفق را یک خانواده پر جمعیت نشان دهند،گفت: 

معتقدیم مسئله اصلی باید تمرکز بر حوزه فرهنگ سازی باشد باید در این حوزه هزینه کنیم. باید از ظرفیت‌های مردمی برای تولید محتوا در این حوزه استفاده کنیم.

وی ادامه داد: صدها هزار نفر جوان خلاق برای تولید محتوا در حوزه جمعیت وجود دارد اگر همه انتظار را از دولت و صدا و سیما داشته باشیم امکان پذیر نیست در واقع مردم باید فرهنگ سازی کنند.

دهنوی با بیان اینکه می‌شود دولت حمایتهایی برای هزینه‌های عادی کودکان تا دو سه سال اول انجام دهد، گفت:  مسئله معیشتی برای برخی اقشار جامعه جدی است یک نوزاد ماهی در برخی موراد یک میلیون تومان هزینه پوشک و به همین میزان هزینه شیر خشک دارد.

وی تاکید کرد: رسانه‌ها مهمترین وظیفه را برای پاسخگو کردن دستگاه‌ها در عدم اجرای وظایف خود در مسئله جمعیت قرار دهند.

سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطر نشان کرد: گزارش هیات عالی بعد از تصویب در صحن هیات عالی برای رهبری انقلاب ارسال می‌شود و ایشان روی این گزارش دستور می‌دهند.

وی تاکید کرد: از مردم عزیز خواهش می‌کنم که این هشدار را جدی بگیرند.حتی اگر امروز هم همه اقدامات را برای افزایش جمعیت انجام دهیم، معلوم نیست تا ۲۰ سال آینده از چاله جمعیتی خارج شویم.باید همه برای حل این مشکل دست به دست هم بدهیم.

براساس این گزارش، سومین جلسه بررسی گزارش راهبردی تحقق اهداف سیاست‌های کلی جمعیت در هیأت عالی نظارت امروز سه شنبه برگزار می‌شود.