غرب دربرابر دیوار بلند شرق
سفررئیس جمهور آمریکا به چند کشور شرق آسیا از جمله چین و دیدار اخیر دونالد ترامپ با "شی جین پینگ" رئیس جمهور این کشور، ظاهرا آنگونه که ترامپ قبل از سفر توییت کرده بود، علی رغم رد و بدل شدن سخنان دیپلماتیک دو طرف هنگام دیدار و مذاکره و با وجود برخی توافقات به عمل آمده نتایج این سفر چندان هم وفق مراد آمریکایی ها به پیش نر فته است، آنگونه که توسط گاردین به آتش بس دو قدرت تعبیر شد.
سخنان احترام آمیز ترامپ در مورد چین و رییس جمهور آن کشور و تکرار موضع رهبر دنیا بودن آمریکا و حتی درخواست انجام معامله کلان در همین سفر از سوی ترامپ، در مقابل با این سخن "شی"خاتمه یافت که چین برای آینده دنیا و ر وابط دو جانبه براساس مدل خود عمل خواهد کرد و این حسن مطلعی بود که جلسه دیدار این دو را بر خلاف پیش بینی اولیه خیلی زود خاتمه داد و سخن بدرقه سفر ترامپ هم وقت خداحافظی، این چنین توسط سخنگوی دولت چین بیان شد که آمریکا در امور داخلی تایوان و چین دخالت نکند.
دیدار تشریفاتی در مالزی T کره و ژاپن نیز دستاورد مورد انتظار آمریکایی ها را نداشت، آنگاه که نخست وزیر ژاپن در کنار قول سرمایه گذاری در آمریکا گفت همچنان از روسیه نفت و گاز مورد نیاز کشورش را تامین خواهد کرد.
در کنار این ماجرا، خروج زود هنگام نخست وزیر هند از منطقه برای رو به رو نشدن با ترامپ نیز جلب توجه کرد آنگاه که ترامپ طی اظهار نظری قیافه او را به افراد قاتل تشبیه کرد و قبلا نیز نارضایتی خود را هم زمان با مواضع شرق محور هند و حتی نخست وزیر کانادا در نزدیکی به روسیه و چین ادا کرده و نارضایتی خود را با افزایش تعرفه های گمرکی این دو کشور نشان داده بود، اما جالب تر تمایل مصرانه و دوباره ترامپ برای دیدار با رهبر کره شمالی بود که هنگام حضور در کره جنوبی خبر آزمایش موشک جدید آن کشور، آب سردی را بر روی اوهامش ریخت و به این ترتیب ترامپ به کام خود نرسید.
آنچه می توان از رهگذر این سفر برداشت کرد، آشکار شدن ضعف رو به تزاید آمریکا در مواجهه با رشد روز افزون اقتصاد چین است که اکنون این قدرت بلامنازع با تکنولوژی و نظامی همراه گردیده و برای اولین بار ظهور نظم مالی یوان چین فراتر از دلار با رشد ارزش یوان در مقابل دلار و توسعه آن به دیگر کشورها از جمله روسیه و ایران به عدد ۱۶ با ادغام یوآن دیجیتال و امکان پرداخت بدون سوئیفت تا ۳۸ درصد تجارت جهانی، آمریکا و اروپا را در خصوص ادامه این روند درصورت پیوستن سایر اعضای شانگهای و دیگر کشور های آسیایی به آن بیش از پیش سخت نگران کرده است، این ها را اضافه کنید به تحولاتی همچون عبور کسری تجاری آمریکا از مرز ۳۸ تریلیون دلار ، سقوط از رتبه اول دارا بودن بیشترین سرانه ثروت دنیا پس از کشور سوییس، رشد تورم و مخالفت گسترده ضد دولتی در شهرهای آمریکا و ..... .
اکنون می توان گفت چین که مدتهاست بدون برانگیختن حساسیت دیگران به صورت مویرگی در حال بسط و توسعه قدرت مالی و اقتصادی خود در سراسر دنیا بوده است، با درگیر شدن آمریکا در جنگ های جدید منطقه ای و برون قاره ای و جنگ روسیه با اوکراین و مشغول شدن اروپا، فرصت را از هر زمان دیگر برای تقویت ایده چند جانبه گرایی که کم کم به دوجانبه گرایی چین و آمریکا نزدیک می شود، مناسب دیده و راهبرد روشمند نرم خود را بر ای اجرایی نمودن این سیاست در مقابل آمریکا دنبال می کند، سیاستی که البته رویکرد مطلق انگاری و قلدر مآبی و زور آزمایی رئیس جمهور جدید آمریکا با همه آن را ایجاب و تقویت نموده است.
نتیجه آن اما برای غرب آسیا و دیگر کشورهای دور از محور غرب می تواند پشتوانه ای به امتداد و بلندای دیوار بزرگ چین در برابر مطامع ساکن جدید کاخ سفید باشد تا بتوانند بخشی از نیازهای تجاری و تکنولوژیکی خود را دور از تهدید و تطمیع آمریکا در محور شرق که به آن منتسب می باشند، پیدا کنند و بر آرمان های خود اینگونه در مقابل آمریکا تکیه وایستادگی کنند. شرق برای کشورهای آسیا و خاورمیانه میانه و حوزه اقیانوس هند می تواند مامن و پشتوانه بزرگی در جهت بازیابی حس غرور و پایمردی بر اهداف و آرزوهای مردمانی با اراده در بازگشت به خویشتن برای استقلال و امنیت و رفاه و توسعه بیشتر باشد و البته تقویت حس مشترک کشورهای پهناور و صاحب نام شرق نظیر ایران و هند در کنار چین و دیگران می تواند این هدف و چشم انداز را به صورتی متوازن و مناسب محقق سازد.
به نظر می رسد اکنون از هر زمان دیگر قدرت شرق در حال ظهور و بروز است و آنچه می تواند این محور را به بلوغ خود نزدیک سازد، احترام متقابل، اهداف مشترک، تامین منافع عمومی در کنار دستاوردهای ملی و عزم روزافزون اعضاست که این موارد آن را بر دیگران رجحان و برتری می بخشد.
شرق آینده دیگر صرفا در فلسفه و عرفان و ادبیات و تاریخ خلاصه نمی شود بلکه با اهداف و چشم اندازی وسیع، آمال و آرزوهای ملت های بزرگ منطقه را در جهان در حال تغییر رقابت و توسعه فردا متجلی می نماید.
۸/ ۸/ ۱۴۰۴