توسعه همکاری ها با کشورهای همسایه و منطقه، محوری ترین سیاست کلان در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران است

به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکتر محمد باقر ذوالقدر، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در افتتاحیه این همایش گفت: از دانشگاه تهران، گروه مطالعات منطقه ای و پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام که به برگزاری این  همایش مبادرت ورزیده اند، تشکر می کنم و امید است این پویش که در پاسخ به یکی از مسائل و نیازهای اساسی کشور انجام شده است، تاثیر گذار باشد.

وی در ادامه نیز از همه اندیشمندان و صاحبنظرانی که در این پویش علمی مشارکت داشته اند قدردانی کرد و به مهمانان خارجی، سفرا و نمایندگان کشور های دوست و برادر همسایه جمهوری اسلامی ایران که در این نشست حضور پیدا کرده اند، خوشامد گفت.

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: از رابطه ای که بین دانشگاه تهران و پژوهشکده مجمع تشخیص مصلحت نظام در باب یکی از موضوعات مهم سیاست های کلی  نظام که "روابط منطقه ای و همسایه ای" است، شکل گرفته است، خرسندم و این می تواند الگویی باشد برای ایجاد ارتباط میان حوزه علم با حوزه عمل و از این حیث که ارتباط مجمع تشخیص مصلحت نظام با مجامع علمی و دانشگاهی می تواند پشتوانه علمی برای تصمیم گیری ها را فراهم سازد، بسیار مهم و ضروری است.

وی افزود: امروز جهان و منطقه ما درگیر حوادث مهم و دستخوش رویدادهای شگرف و سریعی است  که نشانه های تحولی فراگیر در مناسبات جهانی و منطقه ای است و ظهور یک نظم جدید در روابط بین الملل را نوید می دهد. ما با شکل گیری یک نظم جدید در مناسبات قدرت جهانی مواجه هستیم که اساس آن فروپاشی نظام تک قطبی است که جایگزین نظام دوقطبی دوران جنگ سرد شد. بعد از دوران جنگ سرد،جهان بیش از 30 سال با نظم تک قطبی مواجه بود که این نظم در حال فروپاشی و تبدیل شدن به نظام چند قطبی است.

دکتر ذوالقدر با برشمردن نشانه های مهم این نظم جدید، افزود: هژمونی آمریکا بعنوان قدرت بلامنازع دوران پس از جنگ سرد به سرعت در حال سقوط و فروپاشی است. آمریکا علی الدوام ظرفیت، نفوذ و اقتدار جهانی و منطقه ای خود را از دست می دهد.

- کشور چین، قدرتی در حال صعود  است که به سرعت در حال تبدیل شدن به قدرت اول اقتصادی و با اندکی تاخیر ، قدرت اول نظامی جهان می باشد.

- روسیه که امروز درگیر یک منازعه و جنگ سخت در اوراسیاست با جهت گیری بازگشت به تراز قدرت های اول جهان، سیاست های توسعه طلبانه غرب به سوی شرق را به بن بست کشانده است.

- اتحادیه اروپا گرفتار بحران اقتصادی، بحران انرژی و چالش های شکاف و تجزیه از درون است و به سرعت موقعیت های سنتی اقتصادی سیاسی و نظامی خود را در جهان از دست می دهد.

- در این شرایط ما شاهد تغییر آرایش در قدرت های تاثیر گذار در جهان هستیم که طی آن دامنه نفوذ و دایره تاثیرگذاری و بازیگری قدرت های درجه دو و منطقه ای در مسائل جهان رو به افزایش است.

- تولد ائتلاف های جدید و پیمان های منطقه ای مثل بریکس و شانگهای، نوید شکل گیری نظام جدیدی از رابطه در عرصه بین الملل را می دهد که در آن هژمونی، سلطه جویی و یکجانبه گرایی جای خود را به همگرایی،مشترک سازی منافع، دوستی، صلح و همکاری  های توسعه بنیان داده است.

- رژیم صهیونیستی به عنوان دنباله و کارگزار غرب در خاورمیانه و حافظ منافع و متحد راهبردی آمریکا در غرب آسیا، تنها قدرت هسته ای در منطقه و مدعی بزرگترین و مدرن ترین قدرت نظامی و اطلاعاتی منطقه، در برابر جبهه مقاومت با شکست فاحش و ترمیم ناپذیری مواجه شده که آنرا در آستانه سقوط قرار داده است!

- مقاومت بی سابقه و تاریخی مردم فلسطین در 70 روز گذشته که در پی عملیات بی نظیر،برق آسا و غافلگیر کننده طوفان الاقصی رخ داد، نشانه احیای مجدد نهضت فلسطین است که با ابعاد جهانی گسترده و بی سابقه آن، تولد بازیگری بسیار قدرتمند و تاثیرگذار به عنوان "محور مقاومت" را نوید می دهد که علاوه بر ملت فلسطین، ملت های دیگر منطقه نیز در آن مشارکت دارند و جمهوری اسلامی ایران راهبری و پشتیبانی از آن را برعهده دارد.

وی بروز این نشانه ها را دال بر وقوع یک تغییر بزرگ و تحول اساسی در نظام قدرت جهانی و روابط بین الملل عنوان کرد و تاکید کرد: جهان در حال گذار از نظم قدیم به نظم جدید است.

دکتر ذوالقدر در ادامه به شاخص های این نظم جدید اشاره کرد و گفت:  در نظم جدید، اراده قدرت های بزرگ دیگر تعیین کننده نیست. قدرت های کوچک و منطقه ای در ماهیت و نحوه شکل گیری کانون های قدرت جهان نقش تعیین کننده دارند و قدرت از انحصار ابرقدرت ها خارج شده است.

- مناسبات قدرت براساس هژمونی، یعنی سلطه و یکجانبه گرایی جای خود را به همگرایی و همکاریهای منطقه ای و بین المللی می دهد.

-قدرت جهانی که بطور سنتی برای قرن ها در انحصار غرب بود به شرق منتقل می شود و در نظم جدید، قدرت، بعد از چند قرن به جایگاه اصلی و قدیمی خود یعنی شرق، باز می گردد.

-آسیا بعد از قرن ها سرکوب،تحقیر و استعمار از سوی اروپا و آمریکا، هویت، نقش و جایگاه خود را باز می یابد و آسیا کانون قدرت جهان خواهد شد.

- غرب آسیا با ویژگی های منحصربفرد ژئوپولتیکی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خود موقعیت سابق خود را بعنوان "قلب جهان" باز می یابد.

 -ایران با موقعیت ژئوپولیتک و ژئواستراتژیک خاص و عقبه تمدنی و تاریخی و ظرفیت های بی بدیل و عمق راهبردی که در اثر پیروزی انقلاب اسلامی فراهم کرده است، "قلبِ قلب جهان" خواهد شد.

 و این مبنای سیاست گذاری و برنامه ریزی در جمهوری اسلامی است. با این تحلیل و رویکرد جمهوری اسلامی ایران باید روابط و مناسبات خود را با جهان و منطقه و به ویژه با همسایگان تقویت و تنظیم نماید.

وی با اشاره به اهمیت سیاست منطقه ای و همسایگی در سیاستگذاری کلان ایران، گفت: ایران در چشم انداز 20 ساله "کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل" که راهبردها و  برنامه های روابط جهانی و منطقه ای ایران، در این چارچوب تعیین شده اند.

وی افزود: در سیاست همسایگی باید گفت: ایران یکی از کشورهای پهناور جهان  با  15 همسایه  که سومین کشور جهان به لحاظ تعداد همسایگان بعد از روسیه و چین است، که گسترش روابط، تعامل سازنده، به ویژه همکاری و مشارکت اقتصادی و تجاری با همسایگان و سایر کشور های منطقه را در متن سیاست های کلی خود دارد.  از اینرو توسعه همکاری ها با کشورهای همسایه و منطقه، محوری ترین سیاست کلان در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران است.

این همایش با انجام سخنرانی های مقامات داخلی و خارجی و ارائه کنندگان مقالات و تشکیل چندین میزگرد (پنل) به کار خود پایان داد. نتایج کار در قالب کتاب هایی در موضوعات محوری همایش انتشار خواهد یافت.

گزارش تصویری